Zbiór wyjaśnień Państwowej
Komisji Wyborczej dotyczących przezroczystych urn
wyborczych
Od dnia 1 lipca
2016 r. w każdych wyborach, w tym także m. in.
w wyborach samorządowych przeprowadzanych w toku
kadencji oraz w wyborach uzupełniających do Senatu, a
także w referendach ogólnokrajowych i lokalnych,
muszą być stosowane urny wyborcze wykonane z
przezroczystego materiału. Powyższe dotyczy
wszystkich lokali wyborczych w kraju, w tym także lokali
utworzonych w obwodach odrębnych (szpitalach, domach
pomocy społecznej, aresztach śledczych, zakładach
karnych, domach studenckich), oraz lokali utworzonych za
granicą i na polskich statkach morskich.
Wzór urn wyborczych został ustalony
uchwałą Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 21 marca
2016 r. (M.P. 312) i
uchwałą Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 11 kwietnia
2016 r. zmieniającą uchwałę w sprawie wzorów urn
wyborczych (M.P. poz. 398).
Jak natomiast wynika z art. 156 § 1 Kodeksu wyborczego
obowiązek zapewnienia przezroczystych urn
wyborczych należy do poszczególnych gmin.
Oznacza to, że zamawiającym urny będą poszczególne gminy
(miasta) i one będą ustalać szczegóły zamówienia, w tym
m.in.: warunki gwarancji i terminy dostarczenia urn
wyborczych do urzędów. Gminy będą też we własnym
zakresie sprawdzać zgodność wykonania urny z określonym
przez Komisję wzorem, a także ustalać ewentualną
konieczność dostarczenia prototypów urn wyborczych (patrz:
pismo z dnia 11 kwietnia 2016 r.).
Wprawdzie przepisy nie określają terminu, w
jakim urny muszą być dostarczone do poszczególnych
urzędów (ustalenia w tym zakresie należą do gmin),
jednakże jak wskazano powyżej, przezroczyste urny
wyborcze muszą być stosowane we wszystkich wyborach i
referendach od dnia 1 lipca 2016 r.
Państwowa Komisja Wyborcza nie podaje informacji o
wykonawcach urn wyborczych, ani też nie wydaje
rekomendacji oraz certyfikatów dla ich producentów.
Wystawianie przez Państwową Komisję Wyborczą
rekomendacji tylko niektórym wykonawcom mogłoby zostać
uznane za działanie naruszające zasadę uczciwej
konkurencji, a także mogłoby mieć wpływ na kształtowanie
ofert składanych w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego przez gminy, a tym samym wpływ na wybór
najkorzystniejszej oferty.
W lokalach wyborczych
utworzonych w małych obwodach odrębnych, tj. do 100
wyborców, jako urna zasadnicza może być stosowana urna
wyborcza pomocnicza (przenośna) dla obwodu głosowania w
zakładzie opieki zdrowotnej i w domu pomocy społecznej,
o której mowa w § 1 pkt 4 uchwały w sprawie wzorów urn
wyborczych, jeżeli umożliwi ona wrzucenie kart do
głosowania przez wszystkich wyborców ujętych w spisie
wyborców dla danego obwodu głosowania.
Jednakże jeżeli, w przypadku stosowania w lokalu
wyborczym w obwodzie odrębnym utworzonym w domu pomocy
społecznej lub zakładzie opieki zdrowotnej urny, o
której mowa powyżej jako urny zasadniczej, obwodowa
komisja wyborcza zarządzi ponadto stosowanie w
głosowaniu (oprócz urny zasadniczej) urny pomocniczej
(przenośnej) w celu przeprowadzenia głosowania poza
lokalem wyborczym, w tym obwodzie musi zostać zapewniona
odrębna (dodatkowa) urna pomocnicza (przenośna).
Urna, która zostanie użyta jako urna pomocnicza, nie
może być wykorzystywana do głosowania przeprowadzanego w
lokalu wyborczym.
WYMAGANIA TECHNICZNE DOTYCZĄCE URN WYBORCZYCH
Konstrukcja urn
wyborczych
- Określone przez Państwową Komisję Wyborczą wzory
urn wyborczych nie przewidują łączenia ścian za
pomocą kątownika aluminiowego. Wzór urn wyborczych
nie przewiduje również możliwości jej wykonania w
„jednej bryle”, tj. bez łączenia boków.
- Założeniem wzorów urn wyborczych jest m.in. to,
żeby urna nie była rozkładana, mimo tego, że może to
utrudniać ich przechowywaniu i transport. Jednakże
ze względów bezpieczeństwa urny
wyborcze nie mogą być rozkładane (niedopuszczalne
jest stosowanie tego rodzaju urn). Urna wyborcza
musi być zatem wykonana w taki sposób, iż nie będzie
możliwości jej otwarcia (rozłożenia) w inny sposób
niż poprzez zdjęcie z niej górnej pokrywy.
- Zaleca się m. in. zagięcie górnych krawędzi
boków urny do jej wnętrza, co usztywni konstrukcję
urny (patrz:
pismo z dnia 11 kwietnia 2016 r.).
- Niedopuszczalne jest zagięcie górnych krawędzi
ścian urny wyborczej na zewnątrz, co spowoduje m.
in. zwiększenie wymiarów pokrywy urny wyborczej.
- Liczba nitów służących do łączenia elementów
urny wskazana we wzorach jest przykładowa, urna może
być połączona większą liczbą nitów; urna ma być
wykonana w taki sposób, aby była trwała (patrz:
pismo z dnia 11 kwietnia 2016 r.).
- W kwestiach wskazanych we wzorach urn wyborczych
jako „do uzgodnienia na etapie realizacji
prototypu” oraz „dokładna technologia formowania wg
wytycznych wykonawcy”, wykonawca ma dowolność w
zaprezentowaniu gminie rozwiązań w tym zakresie.
Uchwyty (rączki)
i blokowanie pokrywy urny
- Wzory urn
wyborczych nie określają jednolitego (konkretnego)
rodzaju uchwytów meblowych przeznaczonych na rączki
urny wyborczej jak też ujednoliconego mechanizmu
blokowania urny wyborczej (konkretnego rodzaju
nakrętki).
- Wykonawca ma
dowolność zarówno w zaprezentowaniu gminie uchwytów
meblowych, które zamierza wykorzystać w produkcji
urn wyborczych, jak też nakrętek służących do
blokowania wieka urny.
- Mechanizm
blokowania urny wyborczej musi gwarantować
zamknięcie (zablokowanie) pokrywy (bez klucza) oraz
musi być prosty do zastosowania. Ponadto mechanizm
ten nie może osłabiać konstrukcji urny.
- Mogą być stosowane
dowolne uchwyty, z zastrzeżeniem, że zapewnią one
wytrzymałość przy przesuwaniu obciążonej urny
wyborczej oraz zostaną one zamontowane w sposób,
który nie osłabi konstrukcji urny.
- Zaleca się
stosowanie uchwytów urny o trzech (lub więcej)
punktach podparcia lub uchwytów, które całą
powierzchnią przylegają do boków urny (patrz:
pismo z dnia 11 kwietnia 2016 r.).
- Dopuszczalne jest
zastosowanie do zamknięcia i blokowania wieka urny:
1) mechanizmów odciąganych (bez możliwości ich
całkowitego wyjęcia) zamiast zakręcanych, pod
warunkiem umieszczenia w ścianach bocznych i wieku
urny otworów umożliwiających założenie plomby
plastikowej lub metalowej. Mechanizmy odciągane
służące do zablokowania pokrywy urny wyborczej
(stosowane zamiast śrub wkręcanych), blokują pokrywę
urny analogicznie jak śruby, z tym, że bolce w tych
mechanizmach są nienagwintowane, a zastosowana w
nich sprężyna umożliwia odciągnięcie bolca, który po
założeniu pokrywy trafia w nienagwintowany otwór
wycięty w boku urny wyborczej (na jej górze), co
powoduje, że pokrywa zostaje zablokowana bolcami (a
nie za pomocą wkręconej śruby). Tak jak w przypadku
śrub służących do zamknięcia urny, mechanizmy
odciągane nie mogą być całkowicie wyjmowane z
pokrywy urny, co ma zapobiegać ich zagubieniu;
2) śrub wkręcanych (bez możliwości całkowitego
wykręcenia) w nitonakrętki zamocowane w ścianach
bocznych urny. Dopuszczalne jest także stosowanie
innych zamków (bez klucza) służących do zablokowania
pokrywy urny i jednocześnie umożliwiających
założenie plomby, z zastrzeżeniem, że nie osłabi to
konstrukcji urny, a także, iż otwory na plomby w tym
mechanizmie będą umożliwiały stosowanie różnego
rodzaju plomb (np. linkowych, drutowych,
plastikowych) albo zostaną wykonane w urnach
dodatkowe otwory na plomby.
- Nakrętka służąca do
blokowania pokrywy urny wyborczej nie może być
całkowicie wykręcana. Nakrętka po jej wkręceniu musi
natomiast łączyć bok urny z pokrywą urny. Urna
wyborcza musi być wykonana w taki sposób, aby
możliwe było, poza zablokowaniem pokrywy urny
wyborczej za pomocą nakrętek wkręcanych albo
mechanizmów odciąganych, ewentualne stosowanie plomb
innych niż naklejanych. W przypadku urn wyborczych,
w których zastosowano mechanizm blokujący w postaci
nakrętek wkręcanych z otworem („oczkiem”)
umożliwiającym przełożenie przez ten otwór plomby
(np.: metalowej, linkowej, drutowej, plastikowej)
oraz zamontowano rączki również w sposób
umożliwiający przełożenie przez nie plomby, tj. urna
została wykonana w sposób umożliwiający założenie
plomby przedstawiony w załączniku nr 5 do uchwały w
sprawie wzorów urn wyborczych w części „UCHWYTY,
ZAMYKANIE POKRYWY/PLOMBY”, nie ma konieczności
umieszczania w jej bokach i pokrywie dodatkowych
otworów na przełożenie plomby. Natomiast, jeżeli do
zablokowania pokrywy urny wyborczej zastosowano
mechanizmy odciągane zamiast zakręcanych lub
zamontowano rączki całkowicie przylegające do jej
boków, co uniemożliwia przełożenie przez nie plomby,
to konieczne jest umieszczenie w ścianach bocznych i
wieku urny otworów umożliwiających założenie plomby.
Należy przy tym podkreślić, że ewentualne otwory na
plomby nie mogą być zbyt duże, gdyż mogłoby to
spowodować osłabienie konstrukcji urny.
- Urny wyborcze o
maksymalnej szerokości węższego boku 88 cm są
dedykowane dla lokali dostosowanych dla potrzeb
wyborców niepełnosprawnych (co nie oznacza, że nie
mogą być stosowane w pozostałych lokalach), w
których, stosownie do § 2 ust. 2 pkt 2
rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 29
lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji
wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców
niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 158, poz. 938), co
najmniej jedne drzwi prowadzące do lokalu powinny
umożliwiać dogodne warunki ruchu wyborcom
niepełnosprawnym, a w szczególności mieć szerokość w
świetle co najmniej 0,9 m, a gdy są to drzwi
dwuskrzydłowe szerokość skrzydła zasadniczego nie
może być mniejsza niż 0,9 m. Dlatego też nie będzie
problemu z wniesieniem urn wyborczych do lokali
wyborczych spełniających wymogi wymienionego wyżej
rozporządzenia. Natomiast urny wyborcze o
maksymalnej szerokości węższego boku 78 cm bez
problemu zmieszczą się do drzwi o standardowym
rozmiarze 80 cm. Trzeba przy tym podkreślić, że jak
wynika z załączników nr 2 i 3 do uchwały w sprawie
wzorów urn wyborczych, w przypadku urn wyborczych,
których boki nie są jednakowe (mają inną szerokość),
uchwyty (rączki) muszą być przymocowane na
węższych (krótszych) bokach urny wyborczej,
tj. odpowiednio na bokach o szerokości 78 cm i 88
cm, co nie będzie miało żadnego wpływu na szerokość
tych boków (krótszych). Tego rodzaju zamocowanie
uchwytów nie będzie zatem w żaden sposób utrudniało
wnoszenia i wynoszenia urny przez drzwi o szerokości
odpowiednio 80 cm i 90 cm. Natomiast zamocowanie
uchwytów na szerszych bokach urny wyborczej, tj.
niezgodnie zasadami określonymi we wzorach, mogłoby
utrudnić wnoszenie i wynoszenie urn wyborczych do
pomieszczeń, w których drzwi mają rozmiary
odpowiednio 80 cm i 90 cm. Dlatego też
wykonawcy urn wyborczych mają obowiązek zwrócenia
szczególnej uwagi na prawidłowe (na właściwych
bokach) montowanie uchwytów (rączek) na urnach
wyborczych.
- Dopuszczalne jest
stosowanie dodatkowej (niewielkiej) podkładki,
wykonanej z poliwęglanu litego 3 mm (przezroczystego
materiału), w miejscu mocowania rączek na bokach
urny wyborczej, pod warunkiem, że nie będzie to
utrudniało ewentualnego wkładania jednej urny w
drugą oraz nie będzie powodowało rysowania się urn
podczas wykonywania tej czynności (podczas
przechowywania lub transportu urn mogą być one
wkładane jedna w drugą).
Otwór wrzutowy
- Jak wynika ze wzorów urn wyborczych określonych
w załącznikach 1–5 do uchwały w sprawie wzorów urn
wyborczych otwór wrzutowy w pokrywie urny wyborczej
musi mieć 3 cm szerokości. Jak określono we wzorach
otwór wrzutowy wycięty jest „w poliwęglanie litym
3mm”, a nie posiada szerokość 3 mm. Trzeba przy tym
podkreślić, że wielkość otworu wrzutowego musi
uwzględniać możliwość wrzucenia przez wyborcę w
jednej kopercie czterech kart do głosowania, z czego
trzy mogą być broszurami w formacie A4 (wybory
samorządowe w m.st. Warszawie).
- Dopuszczalne jest wykonanie zagiętych do wnętrza
urny krawędzi otworu wrzutowego („kołnierza”), co
usztywni konstrukcję wieka urny oraz ułatwi wyborcom
wrzucanie kart do głosowania (po zwężeniu otwór
wrzutowy nie może być węższy niż 1,5 cm) – patrz:
pismo z dnia 11 kwietnia 2016 r.
Podkładki/nóżki
W urnach wyborczych
powinny być stosowane podkładki filcowe, tak jak zostało
to wskazane w załączniku nr 5 do uchwały w sprawie
wzorów urn wyborczych. Stosowanie innych podkładek, a
tym bardziej nóżek, zwiększy wysokość urny, co w
przypadku urny wyborczej dla obwodu, w którym lokal
wyborczy dostosowany jest do potrzeb wyborców
niepełnosprawnych jest niedopuszczalne, gdyż urna ta
byłaby niezgodna z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali
obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb
wyborców niepełnosprawnych. (Dz. U. Nr 158, poz. 938).
Stosowanie filcowych podkładek ułatwia także ewentualne
przesunięcie zapełnionej urny po gładkich
powierzchniach. Dopuszczalne jest także zastosowanie
innych podkładek, tj. np. gumowych (nie nóżek), jednakże
z zastrzeżeniem, że podkładki te będą na tyle cienkie,
że nie spowoduje to zwiększenia wysokości urn
wyborczych.
Symbole
narodowe, elementy ozdobne
Zgodnie z art. 2 ust. 1
ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i
hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach
państwowych. (Dz. U. z 2005 r. Nr 235, poz. 2000 z późn.
zm.) godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek
orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w
prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami
złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy. Jak
natomiast wynika z art. 41a § 1 Kodeksu wyborczego urna
wyborcza jest wykonana z przezroczystego materiału.
Oznacza to zatem, że wszystkie elementy urny wyborczej
(dno, boki, pokrywa) muszą być przezroczyste. Z uwagi na
powołane powyżej przepisy wzory urn wyborczych określone
przez Państwową Komisję Wyborczą nie przewidują
zamieszczania na urnach wyborczych symboli narodowych,
tj. godła, ani barw Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt
nie przewiduje zamieszczania na urnach również żadnych
elementów zdobniczych.
URNY WYBORCZE przezroczyste - wzór PKW,
|